KUR RİSKİ
DOKUZ YILDA BEŞ KAT ARTIŞ GÖSTERDİ
2011 sonu itibariyle şirketlerin döviz yükümlülükleri ile
varlıkları arasındaki farkı gösteren döviz pozisyonu açığı 122.6
milyar dolar
Şirketlerin kur riskini gösteren net döviz pozisyonu açığı 2011
sonu itibariyle bir önceki yıla göre yüzde 31 artarak, 122
milyar 654 milyon dolara ulaştı. Şirketlerin kur riski son dokuz
yılda beş kat artış gösterdi. Merkez Bankasının finansal kesim
dışındaki firmaların döviz ve varlık yükümlülüklerine yönelik
verilerinden yaptığı hesaplamaya göre, 2011 sonu itibariyle
şirketlerin döviz yükümlülükleri bir önceki yıla göre yüzde 13
artışla 207 milyar 745 milyon dolara ulaşırken, döviz varlıkları
yüzde 5 azalışla 85 milyar 91 milyon dolara geriledi. Böylece
2011 sonu itibariyle şirketlerin döviz yükümlükleri ile
varlıkları arasındaki farkı gösteren net döviz pozisyonu açığı
122 milyar 654 milyon dolar oldu. Şirketlerin kur riski son bir
yılda 29.1 milyar dolar artış gösterdi. 2010 sonunda şirketlerin
net döviz pozisyonu açığı 93 milyar 534 milyon dolar düzeyinde
gerçekleşmişti.
2003ten beri yüzde 499 arttı
2003
sonundan 2011 sonuna kadar olan dokuz yıllık dönemde şirketlerin
kur riski 102 milyar 164 milyon dolar yani yüzde 499 oranında
artış gösterdi. Bu dönemde şirketlerin döviz varlıkları yüzde
182, yükümlülükleri ise yüzde 310 arttı. Şirketlerin kur riski
2003te 20 milyar 490 milyon dolar, 2004te 21 milyar 115 milyon
dolar, 2005te 27 milyar 49 milyon dolar, 2006da 38 milyar 244
milyon dolar, 2007de 64 milyar 270 milyon dolar, 2008de 81
milyar 822 milyon dolar olmuştu. 2009un ilk çeyreğinde küresel
ekonomik krizin etkisiyle gerileyen şirketlerin kur riski, 2009
genelinde bu pozisyonunu korumuştu. Ekonomideki toparlanmaya
paralel olarak, şirketlerin net döviz pozisyonu açığı 2010 yılı
sonunda 93 milyar 534 milyon dolar düzeyine yükselmişti.
Şirketlerin kur riski, geçen yılın ilk çeyreğinde 111 milyar 813
milyon dolar, ikinci çeyreğinde 124 milyar 452 milyon dolar, 3.
çeyreğinde 128 milyar 801 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmişti.
Yurtiçinde borçlanma
Şirketlerin kur riskine neden olan döviz yükümlülüklerinin 187
milyar 267 milyon doları nakdi kredilerden, 20 milyar 478 milyon
doları ithalat borçlarından oluştu. Şirketlerin 187 milyar 267
milyon dolara ulaşan nakdi kredi yükümlülükleri incelendiğinde
bunun 102 milyar 251 milyon dolarını yurtiçinden, 85 milyar 16
milyon dolarını yurtdışından alınan krediler oluşturdu.
Yurtiçinden sağlanan kredi borcunun 92 milyar 607 milyon doları
bankalardan, 7 milyar 271 milyon doları banka dışı finansal
kuruluşlardan, 2 milyar 372 milyon dolarlık kısmı TMSFye
devrolunan takipli kredilerden kaynaklandı.
Yurtiçindeki bankalardan sağlanan nakdi kredilerin dağılımı
irdelendiğinde 74 milyar 521 milyon dolarının döviz
kredilerinden oluştuğu belirlendi. Bunun 18 milyar 277 milyon
dolarını kısa vadeli krediler, 56 milyar 244 milyon dolarını
uzun vadeli krediler oluşturdu. Yurtiçindeki bankalardan temin
edilen nakdi kredilerin 18 milyar 86 milyon dolarlık kısmı da
dövize endeksli kredilerden meydana geldi.
Kaynak : Taraf 06.05.2012
|