Bir Kuzey Kafkas ülkesi olan Dağıstan 7 ülke ile karadan ve Kaspis (Hazar) denizi aracılığıyla komşudur: Rusya Federasyonu (Çeçenistan, Kalmukya, Stavropol Eyaleti), Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan Türkmenistan ve İran.
Kuzeyden güneye 400 km uzunluğunda, doğudan batıya ise 200 km eninde olup Yaklaşık 50.300 km2 yüzölçümü vardır. Kaspis Denizindeki kıyı uzunluğu 530 km kadardır.
Dağıtan’da 42 idari bölge, 10 şehir ve 14 kentsel yerleşme vardır. 5 iklim ve birçok fiziko-coğrafik yöresi bulunmaktadır. Yazlar genelde sıcak ve uzun olur. Alt-tropik iklime sahip olan Kaspis kıyıları deniz düzeyinin 28m altında iken, karlı Kafkas dağlarında 4000 metre aşılmaktadır. Basitleştirme yapılırsa ülke üç ana bölüme ayrılabilir: dağlar(2500 metreye kadar yerleşme vardır), yamaçlar (500-700 metre) ve alçak ovalar. En büyük nehirler Terek, Sulak ve Samur’dur. Dağıstan’ın iç kısımlarında kayalıklardan oluşan ve ilginç platolara sahip Alp sıradağları yeralır. En yüksek nokta Bazarduzi doruğu
 

Dağıstan Rusya ve Avrupayı Doğu’ya bağlayan avantajlı bir coğrafik konuma sahiptir. Dağıstan ekonomisi tarım ve endüsride uzmanlaşmış çok sektörlü bir sistemdir. Cumhuriyette çeşitli mülkiyetlerde 35.000 kurum ve işletme vardır. Piyasa ekonomisinde 100’den fazla banka, 13 sigorta şirketi, yabancı ortaklığında 35 ortak girişim ve diğer yapılar yeralır.

Başkent Mahaçkala’da uluslararası düzeyde bir havaalanı ve deniz ticaret limanı bulunur.
 

1990’lı yılların başında endüstri ve geleneksel çok sektörlü tarım gayrisafi yurtiçi hasılanın %80’ini oluşturuyordu. Piyasa ekonomisine geçiş ile birlikte bu oran düşmüş ve bölgesel ekonominin diğer kesimleri gelişmeye başlamıştır. Cumhuriyet ekonomisinin sektörel yapısı şöyledir: endüstri %24, tarım %35, inşaat %26, ulaşım ve iletişim %5, ticaret %9, diğer %1.
 

Cumhuriyet’in endüstrisinde gıda, tüketim malları, yapı malzemeleri ve sanat ürünleri gibi geleneksel kollar yanında, makina üretimi, alet yapımı, petrol çıkarımı, kimya, enerji üretimi gibi ana kollar da vardır. Dizel araçları, düşük voltajlı ekipman, metal kesimi, ahşap işleme aletleri, santrifüjlü pompa ve kazanlar, seperatörler, radyo cihazları, basım sanayi ekipmanı, cam yünü, yapay gübre, şarap ve vodka, konserve meyve, sebze ve balık, giyim, ayakkabı, halı ve kilim, kuyumculuk endüstri kesiminde imal edilen ana mallardır. Ham maddeler giderek daha fazla bir oranda yerli sanayi tarafından işlenmektedir.
 

Endüstri işletmeleri daha çok şehirlerde yoğunlaşmıştır: Mahaçkala, Derbent, Buynaksk, Kizilyar, Kaspisk, Hasavyurt, İzberbaş, Kizilyurt. Bunun istisnası Dağıstanın hemen hemen her yerinde bulunan gıda, konfeksiyon endüstrileri ile el sanatlarıdır. Kırsal alanda konserve damıtma, tereyağ, peynir üretimi yapan atölyeler, halı yapım işletmeleri, konserve balık tesisleri, bunlara ilgili makina üreten yerler, radyo-elektronik ve konfeksiyon işletmeleri vardır. 
 

Endüstride en önemli rolü makina üretimi (%20.1), enerji (%20.1) ve petrol çıkarımı (%13.0) alır. Dağıstan 1990’a kadar konserve sebze, meyve, balık; brandi ve şarap, şarap ürünleri konularında Rusya’da en önde gelen yerlerden biriydi. Son yıllarda dış ticaret hacmi ve ithalat-ihracaat miktarları büyük gelişme göstermiştir. Yavaş olsa da ulusal ekonominin genel durumu iyileşmektedir. Endekslerde artış gözlemlenmektedir. Dağıstan’ın yeni piyasa ekonomisinin çerçevesi oluşmuştur. Hükümet küçük sanayinin gelişmesine özen göstermektedir. Bu sektörü desteklemek ve geliştirmek, yatırımları teşvik etmek için bir dizi standartlar el kitabı yayımlanmıştır. Yeni işletmeler kurulmakta, ürünleri revaçta olan mevcut işletmelerin gelişmesi için düzenlemeler yapılmaktadır. Ekonomik krizin bu aşaması sona ermekte ve daha oturmuş, büyüyen bir ekonomiye doğru gelişmeler olmaktadır.
 

YENİ ÜRETİM TESİSLERİ
Son yıllarda üretimde özel kesimin daha aktif hale gelmesiyle Cumhuriyet’teki yatırımlar artmıştır. Yatırımlar dağıstan ve Rusya yasalarının koruması altındadır. En gelişmiş teknoloji ve dünya standarlarında, ekolojik kurallarla uyumlu yeni tesisler kurulmuştur: “Adam International” ortak girişimi adlı yün, deri işleyen ve konfeksiyon yapan büyük bir fabrika, kimyasal plastik fabrikası, “Progress ” adlı plastik eşya üretim fabrikası, bir maya ve damıtma fabrikası, şampanya damıtma tesisi, 5. Nesil renkli TV montaj tesisleri, maden suyu üretimi, “Maxi” ortak gişimi yüksek kaliteli ayakkabı fabrikası, “Dagtekstil” iplik fabrikası, Rusya’da en iyilerden olan “Dagpress” basımevi gibi. Modern iletişim sistemleri için Samsung (Güney Kore) şirketi işletmeye girmiştir. Bu şirket tarafından 13.500 abonelik dijital telefon santrali de kurulmuştur. Dagestanskiye Ogni yerleşmesindeki tümüyle yenilenen bir yapı camı fabrikası mallarını Rusya’nın güney bölgesine dağıtmaktadır. Burada cam kap üretimine de geçilmiştir. 
 

DÖNÜŞÜM
Dönüşüm sonucunda savunma sektöründeki askeri malların üretimi 2.5 kat azalmıştır. Sivil ürünlerin, tüketim mallarının üretimi de buna bağlı olarak artmıştır. Yalnızca son iki-üç yılda, endüstri işletmeleri 50’den kazla yeni ürün imal etmişlerdir. Bunların arasında dizel, kaynak cihazları, jeneratörler, transformotörler, basınç ayar aletleri, mini- telefon santralleri, hafif uçaklar, TV cihazları, diğer elektrikli ve radyolu aletler vardır. Yeniden yapılanma en yoğun şekilde büyük makina üretim fabrikaları ile alet yapım tesislerinde gerçekleştirilmiştir.
 

ENERJİ SANAYİ
PETROL VE GAZ
Petrol çıkarımı verimli endüstrilerden biridir. Yılda 310 bin tondan fazla petrol ve yaklaşık 715 milyon metreküp doğal gaz üretilir. Petrolün üretimi geniş çaplı olmamakla birlikte kalitesi yüksektir. 350o'de kaynayan, %90 geridönüşümlü ham petrolden basit bir arıtma ile yüksek kaliteli petrol ürünleri elde edilebilmektedir.
 

Bu endüstrideki fabrikalar Kuzey Dağıstan (Yuzno-Suhokumsk kenti) ve Orta Dağıstan’da (İzberbaş-Açisu köyü) konumlanmıştır. Cumhuriyet’in döviz girdilerinin %51’I petrol ve ürünlerinin dışsatımından elde edilir. Yerli ve yabancı şirketlerin araştırdığı petrol ve gaz rezervleri umut vericidir. Bunların yanısıra kahverengi kömür, bataklık kömürü vb. yakıt kaynakları da vardır.
 

“Solntse”
Dağıstan’ın güneşli bir ülke olarak anılmasının nedenleri vardır. Ülkede bulutsuz günlerin sayısı çok az olduğu gibi, yüksek düzeyde güneş radyasyonu vardır. Bu yüzden, Rus Bilimler Akademisi burada güneşten ekolojik yönden zararsız enerji elde etmek amacıyla bir bilimsel araştırma enstitüsü kurmuştur. Şimdilik, enstitünün kendisine ait ısınma, sıcak su ve elektrik gereksinimi güneş enerjisinde sağlanmaktadır. Güneş enerjisi, sağlık tesisleri, öğrenci kampı ve bir işçi kentinde de kullanılmaktadır.Yakında araştırma bulgularının evlerde uygulamasına geçilecektir. 
 

Son tasarımlanan aygıtlardan biri, cep tipi ısı biriktiricidir. Hafif plastik görünümlü olan bu aygıtlar şaşırtıcı miktarda enerji sağlamakta ve şarj edilmeleri için yalnızca güneş ışığına tutulmaları yeterli olmaktadır. 
 

Zehirli atıkların nötralize edilmesi için de bir teknoloji geliştirilmiştir. Dünyada kullanılan enerjinin güneşten gelenin yalnızca 3000’de biri olduğu göz önünde tutulursa, bilim adamlarının önünde katedilecek epey uzun ve ilginç bir yol vardır.
 

MADEN KAYNAKLARI
Dağıstan büyük miktarlarda demirli, demirsiz, metal olmayan ve yapı malzemesi olarak kullanılabilen bir maden zenginliğine sahiptir. Kuzey Kafkasya’daki en ilginç ve zengin pirit (bakır cevheri) kaynakları Kızıldere’de bulunur. Ülke, ayrıca içmesuyu, maden suyu, termalsu ve endüstriyel su kaynaklarına sahiptir. Cumhuriyet’te bugüne kadar 3000’den fazla artezyen kuyusu açılmıştır.
 

YAPI MALZEMELERİ
Dogal kaynaklarda yapı malzemelrinin ayrı bir yeri vardır. Dağıstan, Kuzey Kafkasya’daki kireçtaşı rezervlerinin %36.6’sına ve Rusya Federasyonu’ndaki cam kumu rezervlerinin %15’ine sahiptir. Severnoye bölgesindeki Kuzey Kafkasya cam endüstrisini besleyecek kadar bol olan yüksek kaliteli kuvartz kumu nerdeyse yüzeydedir.
 

Cumhuriyet’te ayrıca sınırsız denilebilecek miktarlarda SAWN kireçtaşı, RUUBLE taşı, çakıl, kalep kumu, DOLOMİTES ve çimento hammaddeleri bulunur.
 

KALKINMA ÖNCELİKLERİ
Cumhuriyet’te kalkınmanın önceliklerini gösteren bir bölgesel politika geliştirilmiştir. Bu politika kaynakların, varolan üretim potansiyeli ve nitelikli işgücünün karmaşık kullanımını, karşılıklı çıkar sağlamak koşuluyla önemsiz miktarda dış finansmanı öngörmektedir. Artan istikrar ve ekonomik büyüme ile Cumhuriyet’in yatırımcılara daha çekici geleceğini düşünmek için zemin vardır.
 

İletişim altyapısının geliştirilmesine özel bir önem verilmektedir. Hükümet doğa ve sağlık turizmi konusunda en gelişmiş yapıların oluşturulabilmesi için yatırımcıları cezbedecek önlemler almakta ve destek vermektedir. Pazar koşullarına yüksek uyum yeteneği olan, düşük yatırım isteyen, hem yabancı hem de yerli yatırımcılar için çekici olan küçük ve orta ölçekli işletmelerin geliştirilmesi için da da teşvik sağlanacaktır. Küçük işletmeler üretimin uyarıcısı olarak, gerekli malların üretimini artırır, istihdam ve modern tür hizmetleri sağlar, buluşcu etkinlikleri yürütür ve sonuçta nüfusun yaşam standartlarını belirler.
 

TURİZM
Dağıstan’ın yeryüzü görünümü ve bitki örtüsü çok büyük çeşitlilik gösterir. Bitkisel ve iklimsel çeşitlilik açısından Dağıstan’ın Rusya’da bir benzeri yoktur. Samur Nahri ağzında alt-tropik iklim, kuzeyde çöl ve yarı-çöl koşulları, Alp tundraları ve buzullar. Dağıstan florasında 4000 çeşit bulunur. Bunların arasında epey endemik(yerli) çeşit de yeralır. Cumhuriyet’in orta ve güney kesimlerinde sağlık turizmi için önemli fırsatlar vardır. Tarihsel Dağıstan da diyebileceğimiz bu bölgede, çok sayıda jeotermal su (kaplıca) vardır. Dağ peyzajı ve deniz manzarasının bunlarla ayni yerde buluşması bir istisna değildir. Bu kaplıcaların çoğu kapasite ve tedavi özellikleri yönünden dünyanın ünlü kaplıcalarından aşağı kalmaz, hatta üstündür.
 

Hazar Denizi’nin kumsallı plajları önde gelen dinlenme kaynaklarıdır. Deniz kıyısının toplam uzunluğu 530 km’dir. Mahaçkala plajlarındaki Haziran-Ağustos arasında su sıcaklığı ortalama 23oC olup, azami 30oC’dır. Hazar kıyısındaki kaplıca değeri çeşitli yönlerden Karadeniz kıyılarındakinden çoğu kez üstündür. Dağıstan’ın doğal dinlence kaynaklarından bir diğeri tıbbi çamur rezervleri açısından zengin sayısız göllerdir. Bu rezervler özellikle kıyı göllerinde büyük miktarlara ulaşır. 
 

Cumhuriyet’in çeşitli yerlerine dağılmış olağanüstü doğal yadigarların bolluğunu vurgulamadan geçmek mümkün değildir: dünyanın kendi başına duran en yüksek kumul tepesi Sarıkum, Samur Nehri deltasındaki alt-tropik sarmaşık ormanı, ünlü Kolorado Kanyonu’ndan daha derin olan Sulak Kanyonu; kule, kolon, ark kalıntıları ile şaşırtıcı Aeolian Kenti, “Harikalar Kapısı” olarak anılan Karadag Uçurumu, Kuzey Kafkasya’nın en büyük gölü, alabalık yatağı

Kezenoyam Gölü.
Mahaçkala-Derbent bölgesinde yılın ortalama 100-105 gününde 20oC üstünde sıcaklık vardır. Kıyıda, yılın sıcak aylarında bulutsuz günler söz konusudur. Her elli yılda bir İzberbaş yöresinde 4.7m yükseklikte dalgalar olur. 3-4m yükseklikteki dalgalara ise her yıl rastlanır

ÖNEMLİ BİLGİLER
Eğer telefon etmeniz gerekirse:
• Türkiye’den Dağıstan’ın kodu 78722’dir.
• Dağıstan içinde iken Mahaçkala’dan şehirlerarası aramak istiyorsanız önce “8” kodunu çevirin, sinyal sesini bekleyin ve aşağıda verilmiş olan kent kodunu çevirin.
• Rusya’nın diğer kentlerini aramak için yine önce “8” kodunu çevirin, sinyal sesini bekleyin ve aşağıda verilmiş olan kent kodunu çevirin.
• Diğer kent ve kasabaları aramak isterseniz 68 17 95 no’lu telefonu kullanmanızı öneririz.
• Dağıstan’da Rusya erişimli bir “paging” şebekesi ve diğer güncel iletişim araçları vardır.
• Yakınınızda bir kamu telefonu bulamıyorsanız, genellikle iyi bir arabası olan bir “yeni Dağıstanlı’dan” mobil telefonu nazikçe isteyebilir, bu da mümkün değil ise en yakın evin kapısını çalabilir ya da bir polis memurunun yardımına başvurabilirsiniz.
 

YARARLI TAVSİYELER
Dağıstan Cumhuriyeti Rusya Federasyonu’na bağlı olup, en güneyindedir. Dağıstan’ın başkenti Mahaçkala büyük bir sanayi ve ulaşım merkezidir ve Hazar Denizi kıyısında konumlanmıştır.
 

Dil: 
Dağıstan çok-milliyetli bir cumhuriyettir. Ancak, nüfusun çoğunluğu Rusça ve bir bölümü de yabancı dil konuştuğundan önemli bir iletişim sorunuyla karşılaşmanız beklenmez. “Mister”, “Senor”, “Herr”, “Komrad” vb. saygı formülleri Dağıstan’da geçerli değildir. Bu tarz hitap günlük yaşamda rahatsız edici bulunabilir. Yaygın olarak benimsenmiş selamlaşma ifadeleri “Salam Aleykum” ya da sadece “Zdravstvuite!” dir (Tanıştığıma memnun oldum!). Dağıstanlılar öteden beri Müslüman'dır. Özellikle lokantalarda yemek sipariş ederken bu hususu göz önünde bulundurun.
 

Para: 
Dağıstan’da dolaşımda olan para Rus Rublesi’dir. Döviz bürolarında döviz bozdurabilirsiniz. Plastik kredi kartları henüz kullanımda olmadığından, onları evde bırakabilirsiniz.
 

Fiyatlar: 
Mahaçkala’da fiyatlar düşüktür. Bir otel odası için günde 12-20 Dolar gerekir. Taksi ile kent turu 1-2 Dolara yapılabilir. Dükkanlar sabah 9.00’dan akşam 6.00-7.00’a kadar açıktır. Yüksek kaliteli kokantalar ya da gösterişsiz tavernalarda yemek yitebilirsiniz ancak ana hijyenik ve sağlık kurallarına uyulduğunu gözlemlemeyi aklınızdan hiç çıkarmayın. 
 

Giyim: 
Dağıstan yumuşak iklim kuşağındadır. Bu nedenle İlkbahar ve Sonbaharda hafif elbiseler giyebilirsiniz. Kışları rüzgar geçirmeyen bir jeket ya da palto giymeniz gerekir.
 

Ulaşım: 
Genelde ulaşım sorunu ile karşılaşmazsınız. Kentte otobüs, dolmuş ve teksiler vardır. Nerdeyse tüm dağ köylerine tarifeli otobüs, taksi, otostop, uçak ve helikopterle erişilebilir. Diğer bölgelerden Mahaçkala’ya tren ve uçakla seyahat edebilirsiniz. Diğer ülkelrden gidiş gelişlerde uçak kullanabilirsiniz, ancak turizm acentalarının örgütlediği charter seferleri bu amaçla daha sık kullanılmaktadır.
 

Elektirikli Aletler: 
Dağıstan’daki (ve genelde tüm Rusya’daki) elektirik fişlerinin şekli ve voltajı Amerikan ve Avrupadakilerden farklıdır. Enerji voltajı daha yüksektir.
 

Fotoğraf çekmek: 
Nerdeyse herşeyin fotoğrafını çekebilirsiniz. Film vb. maddeleri rahatlıkla bulabilir, fotoğraflarınızın hızla ve Avrupa kalitesinde basılmasını sağlayabilirsiniz. Kent pilajına en yakın dükkan: “Fototovary”, 25 ul Buynakskogo. Tel: 67 2820.
 

Uluslararası Kuruluşlar: 
Dağıstan’da daimi ya da geçici olarak çeşitli uluslararası kuruluşlar vardır: Kızıl Haç, İslami Selamet Kuruluşu, ‘Sınır Tanımayan Doktorlar’, Quaker (bir dinsel mezhep), yardım vakıfları ve diğerleri.
 

Kaynak:Kafkas Dernekleri Federasyonu resmi sitesinden alınmıştır