Virüs endişesi tasarruflarda rekor getirdi
Pandemi nedeniyle uygulanan kısıtlamalar ve tüketicilerin
geleceğe ilişkin endişeleri dünya genelinde hane halkı
tasarruflarını yükseltiyor. Eski Fed Başkanı Janet Yellene göre
bu durum gelişmiş dünyanın en büyük sorunu.
Pandemi başlamadan önce de özellikle gelişmiş ekonomilerde
GSYHye oranı yüzde 20nin üzerinde olan tasarruflar pandemi
endişeleriyle dünyanın birçok ülkesinde yeni rekorlara koşuyor.
Evden çalışma, uluslararası ve yurtiçi seyahatlerin düşmesi,
tüketicilerin virüs endişesiyle AVMlerden ve restoranlardan
uzak durması, dünya genelinde tasarruf oranlarının yükselmesine
neden oluyor. 1 milyar sterlin varlık yöneten Fidelity Strategic
Bond fonu yöneticileri Timothy Foster ve Claudio Ferrarese,
Trustnete verdikleri demeçte Zaten bir tasarruf bolluğu vardı,
pandemi bu durumu daha kötüleştirdi diyor. Uzmanlar
tasarruflardaki artışın sebebinin hem gevşek para politikaları
hem de tüketicilerdeki geleceğe yönelik endişeden
kaynaklandığını belirtiyor.
Gelişmiş dünyanın en büyük sorunu
Yeni ABD Başkanı Joe Bidenın liderlik edeceği ABD hükümetinde
Hazine Bakanı olması beklenen eski ABD Merkez Bankası Başkanı
Janet Yellen, geçtiğimiz hafta yaptığı bir konuşmada Gelişmiş
ekonomilerin en büyük sorunu çok fazla tasarruf olması ve
yeterince yatırım olmaması demişti.
Pandemi süresince işsiz kalan bir kesim tasarruflarını eritmiş
olsa da, aralarında ABD, AB, İngiltere, Kanada gibi ülkelerin
olduğu birçok gelişmiş ekonomide tasarruflar 2020de yükseldi.
İspanya merkezli CaixaBank tarafından geçtiğimiz aylarda
yayımlanmış Tasarruflar ve COVID-19: Avrupanın tasarruf ateşi
daha ne kadar yükselecek? başlıklı raporunda hem tecrit
önlemlerinin hem de tüketicilerin belirsizlik nedeniyle ileriye
yönelik endişelerinin tasarrufları daha da yükselttiğine dikkat
çekiyor.
Avrupada tasarruflar 2008 sonrasındaki gibi arttı
Bankanın kıdemli ekonomisti Javier Garcia Arenas, Avrupa
genelinde banka mevduatlarının özellikle mart-nisan döneminde
çok ciddi oranlarda arttığını, karantinaların gevşetilmesi
sonrasında bu tasarrufların bir kısmının harcanmış olsa da,
tüketicilerin hala çok ihtiyatlı olduğunu belirtiyor. 2008
finansal krizi sonrasında da Euro Bölgesi tasarruflarının benzer
şekilde arttığını belirten Arenas 2021 yılında bu tasarrufların
bir kısmı tekrar harcamaya dönse de, bu tüketici tavrı COVID-19
pandemisinin en sert vurduğu ekonomilerde özellikle belirgin
olacaktır diyor. İrlandada da hane halklarının ilk dokuz ayda
11 milyar Euroyu banka hesaplarına koyduğu ve ülkenin toplamda
120 milyar dolar tasarruf ve mevduatı olduğu belirtiliyor.
Kanadada CIBC tarafından yayınlanan bir rapor bireylerin 90
milyar dolar nakit tasarrufu olduğunu ve bu tarihi rekorun
tüketici harcamalarının yüzde 4'üne denk geldiğini ortaya
koyuyor. Kanadalı şirketlerin de 80 milyar dolar tasarrufu
olduğu belirtiliyor. Pandemi öncesi yüzde 3,6 olan tasarruf
oranının 2020nin ikinci çeyreğinde yüzde 28,2ye fırladığı
aktarılıyor. 3. Çeyrekte ise bu oranın tekrar yüzde 13 düzeyine
gerilemesi öngörülüyor.
İngilterede sadece en fakirin tasarrufu azaldı
İngilterede yapılan bir çalışma da özellikle varlıklı
tüketicilerin tasarruflarının bu dönemde daha hızlı arttığına
dikkat çekiyor. Mali Çalışmalar Enstitütüsü (IFS) tarafından
yapılan çalışma temmuz sonundan itibaren harcamaların pandemisiz
öngörülerin yüzde 90ında kaldığını, nakit kullanımının normal
düzeylerin yarısının da altında olduğunu ve yüksek gelir
gruplarının geçen yıllara göre çok daha fazla tasarruf yaptığını
ortaya koyuyor. Ortalama tasarruf rapora göre nisanda 260
sterlin arttı. Ancak ülkedeki en fakir yüzde 20lik grubun
tasarrufları mart-eylül döneminde 170 sterlin azaldı.
İtalyada hane halklarının banka mevduatları eylülle biten 12
aylık sürede yüzde 5,6 artışla neredeyse 50 milyar Euro
yükselirken, şirket mevduatları ise yüzde 24,4le 70 milyar Euro
arttı.
Sonuçları TASS haber ajansında yer alan bir kamuoyu anketi ise
Rusların üçte birinin pandemi nedeniyle para biriktirmeye
başladığını, yüzde 15inin de parasını yatırım için kullanmaya
başladığını ortaya koyuyor. Researchgatee göre Çinde de
tasarrufun GSYHye oranının yüzde 34 ila 53 arasında olduğu
tahmin ediliyor.
ABDnin yüzde 14ü tasarrufunu harcamak zorunda kaldı
ABDde Ekonomik Analiz Bürosu verilerine göre kişisel
tasarruflar nisanda yüzde 33le tarihi rekoru gördü. Sonraki
aylarda ise bu oran yüzde 20lerde devam etti. Pandemi
öncesindeyse ortalama tasarruf oranı ABDde yüzde 7,5ti.
Devletin gönderdiği 1.200 dolarlık çekler ve işsizlik
ödeneklerinin bir kısmının da tasarrufa dönüştüğü tahmin
ediliyor. Pew Researchin resmi verilerden yaptığı bir analize
göre Z jenerasyonu ve milenyum kuşağı bile pandemiyle birlikte
emeklilik için para biriktirmeye başladı. Wells Fargo verilerine
göre Z kuşağının yüzde 16sı ve milenyum kuşağının yüzde 18i
pandemi başladığından bu yana emeklilik için kenara daha fazla
para koyuyor. Öte yandan ülkede CNBC ve Acorns tarafından
yapılan bir araştırma ABDlilerin yüzde 14ünün pandemi başından
eylül ayına kadar tasarruflarını tamamen harcamak zorunda
kaldığını ortaya koydu.
KAFIAD YAYIN TARIHI : 02-12-2020
KAYNAK : www.dunya.com |