COVID-19un etkisi en az bir yıl sürecek
KPMG Türkiye, koronavirüs salgınının Türk iş dünyasını
nasıl etkilediğini araştırdı. Ankete katılan iş dünyası
temsilcileri pandeminin ekonomiye olumsuz etkisinin ortadan
kalkması için en az bir yıla ihtiyaç olduğu görüşünde.
Denetim, vergi ve danışmanlık hizmetleri şirketi KPMG Türkiye
Strateji ve Operasyonlar Danışmanlık ekibi, 1-6 Nisan tarihleri
arasında tüm sektörlerden yaklaşık 250 kişinin katılımıyla COVID-19
Etki Araştırması yaptı. Aralık 2019da Çinden başlayarak tüm
dünyaya yayılan ve pandemiye dönüşen koronavirüs salgınının iş
dünyasına ve sektörlere etkileri araştırıldı. KPMG Türkiyenin
iş dünyası temsilcileriyle gerçekleştirdiği anket, salgın
sonrası dönemle ilgili öngörülere de ışık tutuyor. Salgın
sonrası toparlanma süresi ve şekli ile ilgili farklı görüşler
bulunmakla beraber öngörülen zaman 3 ay ile 12+ ay arasına
yayılıyor. Bununla beraber ekonomide önemli daralma öngörülüyor.
İşte ana hatlarıyla araştırma sonuçları:
Ekonomik daralma kaçınılmaz
● Ankete katılanların yüzde 88i salgının Türkiye ekonomisini
yüksek derecede etkileyeceği görüşünde. Yüzde 12si ise orta
düzeyde etki edeceğini düşünüyor.
● Ankete katılan şirket temsilcilerinin yüzde 80inden fazlası
2020 yılında Türkiye ekonomisinde yüzde 3ten fazla daralma
beklediğini ifade ediyor. Yüzde 30u yüzde 6dan fazla daralma
öngörüyor, yüzde 19u ise büyüme bekliyor.
● COVID-19un Türkiye ekonomisi üzerinde etkisinin ortadan
kalkması için en az 12 ay gerektiğini söyleyenlerin oranı yüzde
35. Yüzde 19luk kesim en az 3-6 ay gerektiğini, yüzde 21,9luk
kesim ise 6-9 ay süreceğini düşünüyor.
● Sektör temsilcilerinin hemen hemen tamamı salgının faaliyet
gösterdikleri sektörü önemli ölçüde etkilediğini belirtiyor.
Katılımcıların yüzde 42si pandeminin faaliyet gösterdikleri
sektörü orta derecede etkilediği, yüzde 50si ise yüksek
derecede etkilediğini görüşünde. Yüzde 7si etki yaratmadığını
ya da düşük derecede etkilediğini ifade ediyor.
● Tüm sektörler salgının ekonomik etkilerini hissederken enerji,
ilaç, endüstriyel üretim ve kimya sektörlerinde etkinin görece
daha az hissedildiği görülüyor.
● Sektör bazında toparlanma beklentileri ülke ekonomisindeki
beklentilere paralellik göstermekle beraber endüstriyel üretim,
tekstil, turizm/ev dışı tüketim, enerji, inşaat ve yiyecek
içecek sektörlerinde toparlanmanın 2020 sonrasına sarkacağı
öngörülüyor.
● COVID-19dan en fazla etkilenen kesim olan KOBİ dünyasındaki
oran yüzde 95 olarak telaffuz ediliyor. Evden çalışma yarı
yarıya
● Ankete katılanların yüzde 58i tüm çalışanları salgınından
korumak için evden çalışma sistemine geçtiğini belirtiyor. Yüzde
20si yalnızca beyaz yakaya evden çalışma uygulaması
başlattığını söylüyor. Evden çalışan sektörler eğitim, hukuk,
finansal hizmetler, bankacılık, sigortacılık, emeklilik ve
hayat, enerji olarak öne çıkıyor.
● Krize hazırlık ve kriz yönetimi kabiliyetleri açısından,
şirketlerin cirosal büyüklükleriyle kriz yönetimi
kabiliyetlerinin paralellik gösterdiği görülüyor. Kriz
yönetimine dair prosedür ve süreçlere sahip KOBİlerin oranı
yüzde 25 iken, bu oranın cirosal oranla paralel artarak, cirosu
10 milyon TLden yüksek şirketlerde yüzde 75lere çıktığı
gözleniyor.
● COVID-19 krizi medya, eğitim, tekstil, enerji, kimya, finansal
hizmetler ve inşaat sektörleri başta olmak üzere kriz yönetimi
kabiliyetinin geliştirilmesi konusunda her sektörün yol alması
gerektiğini ortaya koyuyor. Finansmana erişim zor
● Sektörlerin tümü incelendiğinde COVID-19 nedeniyle şirketler
en fazla finansmana erişimde sıkıntı (yüzde 25i), yurt içi
kaynaklı satışlarda düşüş (yüzde 24ü), üretim maliyetlerinde
artış (yüzde 22si) ve likidite sıkıntısı (yüzde 18i) beyan
ediyor.
● Katılımcılar, COVID-19un şirketlerinin 2020 cirolarında yüzde
40lara varan düşüşlere sebep olacağını tahmin ediyor, 2020
bütçelerinde önemli ölçüde hedef revizyonuna gideceklerini
belirtiyorlar. Şirket temsilcilerinin yüzde 53ü 2020
cirolarında yüzde 2-20 arasında düşüş beklerken, yüzde 36sı
yüzde 20den fazla düşüş bekliyor. Yüzde 10u cirosunda düşüş
beklemiyor. Ciro artışı bekleyenlerin oranı ise yüzde 1.
● COVID-19un ciroyu en çok etkileyeceği sektörler 2020de yüzde
40lara varan düşüş bekleyen turizm / ev dışı tüketim,
perakende/mağazacılık ve özel girişim sermayesi sektörleri
olarak öne çıkıyor. Açılan paketler faydalı mı?
● Araştırmaya katılanların yüzde 43ü hükümetin açıkladığı
paketlerde yer alan vergi ve SGK primi erteleme desteğini yüksek
seviyede kullanılabilir ve faydalı buluyor. Yüzde 41i ise
asgari ücret desteği ve kısa çalışma ödeneğini yüksek seviyede
kullanılabilir ve faydalı görüyor. Kredi anapara ve faiz
ödemelerini erteleme desteğini kullanabilir ve faydalı
bulanların oranı yüzde 27. Finansmana erişim ve kredi
yapılandırma için ise oran yüzde 21dir.
● Ekonomik İstikrar Kalkanı paketi kapsamında sunulan vergi ve
SGK prim erteleme ve asgari ücret desteği ve kısa çalışma
ödeneği desteklerin daha çok görece küçük ve orta ölçekli
şirketler tarafından faydalı görüldüğü anlaşılıyor.
● Ekonomik İstikrar Kalkanı paketinde sunulan desteklere ek
olarak kapsamın genişletilmesi ve şartların iyileştirilmesi
geliyor. Sağlanan kredi imkânlarının iyileştirilmesi, vergi
alanında uzun dönemli erteleme ve borçların silinmesi, kapsama
giren sektörlerin genişletilmesi, sektör özeli kalkınma
paketleri, şirketlerin çalışan maliyetlerini azaltıcı ve kapsamı
genişletilen istihdam destekleri talepleri öne çıkıyor.
Yeni normale uyum sağlayan süreçten en iyi şekilde çıkacak
KPMG Türkiye Strateji ve Operasyonlar Danışmanlık Lideri ve
Şirket Ortağı Serkan Ercin, Türkiyede küresel örneklere benzer
şekilde, farklı sektörlerin bu önlemlerden farklı derecede
etkilendiğini, kimi sektörlerin bu etkilerden çok önce nasibini
almaya başladığını bazılarının ise bu etkileri sonradan
hissetmeye başladığını belirtti.
Ercin, Sosyo-ekonomik hareketliliğin azalmasına bağlı yaşanan
sorunların ortadan kalkması için pandeminin kontrol altına
alınması ve bunu takiben hayatın normale döneceği tarih merak
edilmektedir. Bu süreç sonrası yaşanacak ekonomik toparlanma
konusunda da farklı tahminler bulunmaktadır. COVID-19 sonrası
ülkemiz ve dünya ekonomileri için olası toparlanma senaryolarına
baktığımızda, 3 ay ile 12+ ay arasında zamana yayılan ve
ekonomide önemli ölçüde daralma öngören tahminler görüyoruz.
Diğer taraftan, bu toparlanmaların da sektörler ve şirketler
bazında farklılık göstereceğinin, bu döneme hazırlıklı giren,
doğru kararlar alan ve yeni normale uyum sağlayan yapıların bu
süreçten en iyi şekilde çıkacağını düşünüyoruz dedi.
KAYNAK :dunya.com |