VEDAT
ÖZDAN /
Küresel Barış Endeksinde
kaçıncı sıradayız, neden 7 ülke geriye düştük?
Küresel Barış Endeksi (Global Peace Index), Ekonomi ve Barış
Enstitüsü (The Institute for Economics and Peace) tarafından son
sekiz yıldır yayımlanan bir endeks.
Endeks, 23 niteliksel ve niceliksel göstergeye göre ülkelerin
barış düzeyini ölçüyor.
Sitesindeki tanıtım broşürüne göre Ekonomi ve Barış Enstitüsü;
New York, Meksiko ve Sydneyde ofisleri olan; bağımsız, kâr
amacı gütmeyen ve herhangi bir siyasi partiyle bağlantısı
olmayan bir kuruluş. Amacı; barışı ölçmek ve analiz etmek üzere
geliştirdiği metrikler sayesinde ekonomik değerinin idrak
edilmesini sağlayarak barışın önemine dikkat çekmek olan bir
düşünce kuruluşu.
Enstitü, dünyanın en etkili 15 düşünce kuruluşu arasında
gösteriliyor.
Endeks, barış düzeyini beş kategoriye ayırıyor. Bunlar çok
yüksek, yüksek, orta, düşük ve çok düşük.
The Economist, OECD, Dünya Bankası ve BM tarafından da
kullanılan endeks 162 ülkeyi (dünya nüfusunun yüzde 99.6sını)
kapsıyor ve ülkeleri 9 bölge altında sınıflandırıyor. Ülke
olarak biz Avrupa bölgesindeyiz.
Endeks içinde üç temel tema var. Bunlar 1) Toplumda emniyet (safety)
ve güvenlik (security) düzeyi, 2) Dâhili ve harici çatışma (conflict)
boyutu ve 3) Askerileşme (militarisation) derecesi.
Türkiye 162 ülke arasında 135. sırada
2015 Küresel Barış Endeksindeki* temel bulgular özetle şöyle:
- Son sekiz yıl içinde dünyada savaş, şiddet ve terör
olaylarında az da olsa bir artış var.
- Bu süre içinde endekse dâhil 86 ülkenin notunda kötüleşme, 76
ülke notunda iyileşme olmuş.
- Dünyanın en barışçıl ülkesi İzlanda.
- İzlandayı Danimarka, Avusturya, Yeni Zelanda, İsviçre,
Finlandiya, Kanada, Japonya, Avustralya ve Çek Cumhuriyeti
izliyor.
- İlk 25 ülkesi arasında hiç Müslüman ülke yok.
- Ülke olarak biz 162 ülke arasında 135. sıradayız.
- Bir önceki yıla göre 7 sıra aşağıya gerilemişiz.
- Dünyanın en barışçıl bölgesi Avrupa.
Avrupada barış düzeyi en düşük ülke Türkiye
- 36 ülkeyi içeren Avrupa bölgesi sıralamasında barış düzeyi en
düşük olan ülke biziz.
- Notu düşen, yani 2008 yılına göre daha fazla şiddetin
yaşandığı 78 ülke arasında - biz de varız.
- Kategori olarak notumuz düşük barış düzeyi kategorisinde.
Şiddetin Türkiyeye 2014 maliyeti 90 milyar dolar
- Şiddetin ülkemize 2014 yılı maliyeti 90 milyar dolar.
- Malezya (28), Katar (30), Kuveyt (33), Endonezya (46), Umman
(74), Tunus (75), Fas (86), Suudi Arabistan (95), Cezayir (104),
Türkmenistan (106) ve Bahreyn (107), bize göre şiddetin daha az
yaşandığı, yani daha barışçıl Müslüman ülkeler.
- Listenin son üç ülkesi Afganistan (160), Irak (161) ve Suriye
(162).**
- Sınır komşularımızdan sadece Irak, Suriye ve İranın notu
bizden kötü. Diğer kara sınır komşularımız olan Bulgaristan 32,
Yunanistan 61, Gürcistan 72 ve Ermenistan 91. sıradalar.
- Dünyada barış düzeyinin en az olduğu bölge; yani toplumda
emniyet ve güvenliğin en düşük düzeyde olduğu, dâhili ve harici
çatışmanın en fazla olduğu ve askerileşme derecesinin en fazla
arttığı bölge, Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesi.
- Rapora göre Suriyede 2014 yılında çatışma kaynaklı can kaybı
sayısı 71 bin 667, yerinden olmuş toplam insan sayısı 9 milyon
550 bin 265, başka ülkelere sığınan insan sayısı (mülteci) 3
milyon 29 bin 465, ülkede yaşanan şiddetin maliyeti 56 milyar
736 milyon 469 bin 736 dolar. Bu rakam Suriye milli gelirinin
yüzde 42sidir.
IŞİD önemli bir etken
- Rapora göre dünyanın en fazla şiddet içeren (violent) ve notu
geçen seneye göre en sert biçimde düşen bölgesi de MENA.
- Libya, Yemen, Irak ve Suriyede yaşanan şiddet ve terör
olayları nedeniyle bölge notunda yüzde 11e yakın kötüleşme
olmuş.
- Rapordan aynen çeviriyorum: Sünni cihadist grup IŞİDin artan
bölgesel etkisi, bunun arkasındaki önemli bir etkendir.
- 2014 yılında barıştan uzaklaşmanın; yani savaş, terör ve
şiddetin küresel ekonomiye olan tahmini maliyeti 14.3 trilyon
dolar!
- Bu rakam dünya hasılasının yüzde 13.4üne tekabül ediyor.
14.3 trilyon dolar Brezilya, Kanada, Fransa, Almanya, İspanya ve
Birleşik Krallık milli gelirlerinin toplamına eşit!
Rapor, şiddeti ve savaşı çarpıcı bilgilerle coğrafyada
işaretliyor. Peki barış nerede?
Yannis Ritsos der ki Barış adlı şiirinde:
Kardeşler, uzatın ellerinizi.
Barış budur işte.
___________________________________________
*
Rapor için tıklayın
** Küresel Terörizm Endeksinde ilk beş Irak, Afganistan,
Pakistan, Nijerya, Suriye. Biz 124 ülke arasında 17. sıradayız.
KAYNAK : T24 |