Küresel ekonomi
2015te %3.8, Türkiye %4.0 büyüyecek
The Economist'in araştırma birimi The Economic
Intelligence Unite (EIU) göre, önümüzdeki yıl küresel ekonomi
yüzde 3.8 büyüyecek. EIU, Türkiye için ise diğer yabancı
kuruluşlara göre daha iyimser; Türkiye için öngörülen büyüme
oranı yüzde 4.0.
Küresel ekonomi zorlu bir yılı daha geride bırakıyor. Bu yıl
piyasaların yönünü jeopolitik gerginlikler ve ABD Merkez Bankası
(Fed) çizdi. Ukrayna ve Rusya arasındaki gerginlik, bu gerilimi
izleyen ABD ve ABnin Rusya yaptırımları, Ortadoğuya ilişkin
endişeleri artıran IŞİD, dünyanın tüketim motoru Çinin
gönderdiği yavaşlama sinyalleri tedirginlik yarattı. Küresel
risklerdeki artış yatırımcıyı endişelendirdi. Dolar ve altında
hızlı bir trafik yaşandı. Yılın ikinci yarısında 50 dolara yakın
dolar değer kaybeden petrol de yatırımcının ve iş dünyasının
gündeminde kendine önemli bir yer buldu.
2015e sayılı günler kala, yatırımcı nasıl bir yılın kendisini
beklediği sorusuna yanıt aramaya başladı. The Economist
tarafından yayınlanan The World in 2015e (2015te Dünya) göre
gelecek yılın rotasını paranın patronları yani merkez bankaları
çizecek. Önde gelen merkez bankaları farklı politikalar izliyor
ve dergiye göre bu 2015i gergin bir yıl yapabilir. Ancak
dergide altı çizilen bir nokta var. O da, 2015te dünya
ekonomisinin ABDnin öncülüğünde 2014ten daha iyi bir
performans sergileyeceği. The Economic Intelligence Unit (EIU)
tahminlerine göre küresel ekonomi önümüzdeki yıl yüzde 3.8
büyüyecek. Gelişmekte olan ülkeler vitesi düşürmeyecek ve yüzde
5.3 büyüme gösterecek. Zengin ülkeler ise ABDnin yardımıyla
yüzde 2.5lik büyüme yakalayacak. Bölgesel olarak bakıldığında
Japonya ve Avustralya hariç Asya yüzde 6 ile en fazla büyüyecek
yer. Sahra Altı Afrika için yüzde 4.5, Ortadoğu ve Kuzey Afrika
için yüzde 4.1, Batı Avrupa için yüzde 1.4, Doğu Avrupa için
yüzde 2.,1 büyüme öngörülüyor. Kuzey Amerika için beklenti yüzde
3.2 iken, Latin Amerikada büyüme tahmini yüzde 2.8.
Türkiye ekonomisi yüzde 4.0 büyür
Finans kuruluşlarının Türkiye için 2015 yılı büyüme tahminleri
yüzde 3 ila 2 arasında değişirken, The Economist iyimser bir
tahminde bulundu. Dergiye göre Türkiye ekonomisi gelecek yıl
yüzde 4.0 büyüyecek. 2015te Türkiyede kişi başına gelirin
11.180 dolar olacağı tahmini yapan dergi, enflasyon oranını
yüzde 7.4, bütçe açığının GSYHye oranını yüzde 2.7 olarak
öngördü. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ile kredi
derecelendirme kuruluşu Standard and Poors (S&P) Türkiyenin
2015te yüzde 3, bir diğer derecelendirme kuruluşu Moodys ise
yüzde 2.8 büyüyeceği tahmininde bulunmuştu.
Faiz kaygıları şok yaratabilir
Yeni yılda paranın patronları tamamen farklı yol izleyecek ve bu
da 2015i gergin bir yıl yapabilir. ABDde ve Asyada yeni
istihdam yaratılması ve tüketici harcamalarının artmasının
yardımıyla küresel ekonominin 2015te bu yıldan biraz daha hızlı
büyümesi bekleniyor. Ancak yılın büyük bir bölümünde piyasaların
faiz oranlarının yönüyle ilgili yaşayacağı kaygılar nedeniyle
bir şok riski dergiye göre yüksek. Daha önceki yıllarda merkez
bankaları genellikle birbirlerinden bu kadar ayrı politikalar
izlemiyordu. Ancak Fed ve İngiltere Merkez Bankası (BoE) finans
piyasalarındaki endişelere ve dünyanın başka yerlerindeki yavaş
büyüme korkularına karşın 2015te faiz artıracak. EIU, Fedin
ilk faiz artışının 2015 ortasında gerçekleşmesini bekliyor.
Para Türkiye ve G.Afrikadan çıkacak
ABDde faiz oranları arttığında para gelişmekte olan ülkelerden
buraya geri dönecek. Varlık yöneticilerinin Türkiye, Güney
Afrika gibi ülkelerden paralarını çekip ABD, İngiltereye geri
götürmesiyle 2015te kısa vadeli bir panik yaşanabilir. Ayrıca
Fed ile Euro Bölgesinin faiz farkı açıldıkça yatırım uçurumu
Amerikan varlıkları lehine artacak. Bu doları daha da
güçlendirecek.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise yeni bir resesyonu engellemek ve
deflasyonist baskıları ortadan kaldırmak umuduyla Euro
Bölgesindeki bankalara ve şirketlere nakit veriyor olacak.
Japonya Merkez Bankası (BOJ) büyük bir teşvik programının tam
ortasında ancak ekonominin durumu sonraki adımlarının ne olacağı
konusunda belirsizlik yaratıyor. Bu dört merkez bankasıyla
kıyaslandığında piyasalar üzerindeki etkisi daha az olan Çin
Merkez Bankası da yavaşlayan ekonomisini canlandırmak ki bunun
için ticari bankalara daha fazla nakit enjekte etmesi gerekiyor
ve borç yükü giderek artan finans sektörü arasında kalmış
durumda.
ABD, 2015te güçlü istihdam yaratacak
Merkez bankalarının izlediği yollar farklı ekonomik durumların
yansıması. Amerikada ekonomik canlanma nihayet sürdürülebilir
gözüküyor. Son 18 ayda ekonomi yıllık yüzde 3ün üzerinde bir
hızla büyüyor. ABDli işveren 2014te 2.5 milyon ile son sekiz
yılın en büyük yeni istihdamını yarattı. 2015te de benzer bir
büyüme bekleniyor. Konut sektörü 2008-09 krizini tamamen
atlatmış değil fakat iyileşme sürüyor. ABD ekonomisi 2015te
yaklaşık yüzde 3 ile gelişmiş ekonomilerin başını çekecek.
İngiltere ekonomisi de onarılıyor. İmalat ve hizmetler sektörü
iyi bir performans gösteriyor. Tüketici halen yüksek borçlanma
oranlarına karşı hassas olduğundan BoE faizleri çok hızlı
artırmayacak gibi gözüküyor. Gelecek yıl ekonominin yüzde 2.5
büyüyebileceği tahmin ediliyor.
Euro Bölgesinin hedefi resesyona girmemek
Euro Bölgesinin hedefleri ise daha mütavazi; yedi yılda üçüncü
kez resesyona girmemek. Bunu başarsa 2015 Euro ülkeleri için
hayal kırıklığı olabilir. Bölgenin üzerinde defl asyon bulutları
dolaşıyor, ekonominin ağırtopu Almanya ise Rusyaya
yaptırımların etkisiyle sürpriz bir şekilde kırılgan. Bu da ABD
ve İngilterenin faiz kararlarını ötelemesine neden oluyor.
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çinin 2015 büyüme hedefi yüzde
7 olacak ve ülkenin finans sektöründe bir türbulans yaşanacak.
Çünkü yeni ev sayısındaki artış nedeniyle gayrimenkul sektöründe
yavaşlama sürecek. Ayrıca Çinin patlayan kredi büyümesinde
fatura kabaracak; gayrimenkul şirketlerine açılan yüksek faizli
33 milyar dolarlık kredinin vadesi dolacak. bu rakam 2014
yılının iki katı. Diğer yandan Çinin 3 trilyon dolarlık yerel
hükümet borcunun yaklaşık yüzde 40ı şimdiye kadar ödenmesi
gerekirken, ertelendi ve bu durum yeni yılda piyasaları
gölgeleyecek. Bu arada 2015te şirket temerrütlerinin
yaşanabileceği belirtiliyor. Yeni yılda Gelişmekte olan Asya en
hızlı büyüyen bölge olacak. Birçok ülke de 2014e göre daha
fazla büyüme kaydedecek. Ancak Avrupadaki sıkıntıların yayılma
olasılığı ve faiz oranlarının yarattığı endişe 2015te riskli
günleri de beraberinde getirecek.
AVRUPA
Almanya: Ülke ekonomisi, Rusyaya uygulanan yaptırımlar ve
Avrupa ekonomisindeki sıkıntıların baskısı altında. Başbakan
Angela Merkel, euroyu desteklemenin ya da Rusyanın karşısında
durmanın getirdiği maliyeti yüklenmeye niyetli görünmüyor.
Merkel, her iki cephede de ihtiyatlı olacak. Merkelin iç
ekonomik politikalar konusunda da ihtiyatlı olması bekleniyor.
Bu da Almanyanın GSYHsinin 2015te yüzde 1.8 ılımlı büyüme
göstermesine neden olacak.
Bulgaristan: Ekim ayında yapılan seçim sonrasında kurulacak
hükümetin önceliği kemer sıkma yerine büyüme olacak. Ekonominin
buna sürdürülebilir büyüme ile yanıt vermesi ve 2015te yüzde
2.5 GSYH artışı yaşanması bekleniyor.
Çek Cumhuriyeti: GSYİHsi yüzde 2.7 artması beklenen ülkede
enflasyon tahmini yüzde 1.9. Hükümetin istihdam piyasası,
emeklilik, vergi sistemiyle ilgili reformlarda ilerleme
kaydetmesi bekleniyor.
Fransa: Avrupadaki bütçe disiplinine karşı büyüme
tartışmalarının yansıması olarak hükümetin içinde gerginlik
yaşanıyor. Cumhurbaşkanı François Hollande, 2014 ortasında
büyümecilik çıkışı yapmıştı. Buna rağmen ekonominin 2015te
yüzde 0.8lik cılız bir büyüme göstereceği tahmin ediliyor.
Hırvatistan: Ekonomisi sadece yüzde 0.8 büyümesi beklenen ülkede
siyasi gerginlikler ekonomik reformları geciktiriyor. 4.2 milyon
nüfuslu ülkenin bütçesinin yüzde 4.4 açık vermesi bekleniyor.
İngiltere: Ekonomi canlanma sürecinde. Hane halkı borcu yüksek,
bütçe de zayıf fakat Merkez Bankası, 2015 yılında faizleri
artıracak. Ekonomik büyüme beklentisi yüzde 2.5. kişi başına
gelirin 44.330 dolar olması beklenen ülkede enfl asyon tahmini
ise yüzde 2.0.
İspanya: Ekonomik göstergelerin iyiye gittiği ülkede gelecek yıl
yapılacak seçimlerde Başbakan Mariano Rajoyın iktidarını bir
dönem daha koruyabileceği belirtiliyor. Bask ve Katalonyadaki
ayrılıkçıların baskıları sürecek fakat 2015te ayrılık
rüzgarları esmeyecek. İspanya ekonomisinin 2015te Avrupa yoğun
bakım ünitesinden çıkması ve yüzde 1.4 büyüme yakalaması
bekleniyor.
İtalya: Borca boğulan ve yüksek işsizlikle boğuşan ekonominin
yeni yılda sadece binde 3 büyüyeceği tahmin ediliyor. Enflasyon
beklentisi ise yüzde 0.4. Başbakan Matteo Renzinin bu konuları
çözmeye çok vakti olmayacak gibi çünkü koalisyonun çökmesiyle
2015te seçim olasılığı gündeme gelebilir.
Macaristan: Başbakan Viktor Orbanın partisi Fidesz
parlamentodaki çoğunluğunu ulusal ve sosyal açıdan muhafazakar
gündemi için bastırmak amacıyla kullanacak. Vergilerin istihdam
piyasasından iş dünyasına doğru kaydırılması bekleniyor. İç
tüketim ekonomiyi destekleyecek ve büyüme yüzde 2.4 civarında
olacak.
Polonya: Rusyanın Avrupanın tarım ürünlerine uyguladığı
yaptırımlar Polonya ekonomisine zarar verdi. 2015 ekonomisini
rusya, zayıf Euro Bölgesi ve sıkı bütçe şekillendirecek. GSY
artışı yüzde 3.5, enflasyon oranı yüzde 1.2 olarak tahmin
ediliyor.
Portekiz: Ülke kurtarma paketinden çıktı ve şimdi büyümeye geri
dönmenin yollarını arıyor. Güçlü ihracat ve iç tüketimdeki
artışın sayesinde yüzde 0.8lik büyümenin yakalanacağı tahmin
ediliyor. Ancak Euro Bölgesi ekonomisinin sıkıntıları Portekiz
için tehdit oluşturuyor.
Romanya: hükümet, vergi yükünü dengelemek ve vergi kaçakçılığını
azaltmak konusunda çaba harcayacak. yolsuzlukla mücadelenin ise
yavaş ilerlemesi bekleniyor. 2015te yüzde 3lük büyüme
sağlanması, enflasyonun ise yüzde 2.4 olması bekleniyor.
Rusya: Rusyanın Ukrayna ile yaşadığı gerginlik resesyon,
enflasyon ve yatırımların kurumasına neden olacak. Batının
Rusyaya tepkisinin içeride hayat standartlarını nasıl
etkilediğini izliyor olacağız 2015te. Ekonominin yüzde 1
büyüyeceği tahmin edilen 2015te enflasyon beklentisi yüzde 7.3
olması bekleniyor. Bu arada Rusya, Kazakistan ve Belarusun
oluşturduğu Avrasya Birliği 1 Ocakta yürürlüğe girecek. 170
milyon kişilik birliğin ekonomik büyüklüğü 2.4 trilyon dolar
olarak hesaplanıyor.
Yunanistan: Ekonomide yıllar süren savaştan sonra 2015 canlanma
yılı olacak. GSYHnin yüzde 2.3 artması ve deflasyonun son
bulması bekleniyor. Mali, finansal ve yapısal reformların hayata
geçirilmesi açısından önemli bir yıl olacak.
ASYA
Avustralya: Madencilik sektörünün verdiği destekle ekonominin
yüzde 2.5 büyüyeceği tahmin ediliyor. Bangladeş: Hindistan ve
Çin arasındaki stratejik konumunu kullanarak güç kazanmaya
çalışacak. Ekonominin hükümetin tahminlerin biraz altında ancak
yine de yüzde 6.3 ile güçlü bir büyüme göstereceği tahmin
ediliyor.
Çin: İhracata yönelik yatırım ekonomisinden tüketim ve refah
toplumuna geçiş için çabalayan Çinde büyümenin 2014 yılının
altında kalması bekleniyor. EIU, Çin ekonomisinin 2015te yüzde
7.0 büyüyeceğini, enflasyonun yüzde 2.9 olacağı tahmininde
bulundu.
Endonezya: Başkan Joko Widodonun öncelikleri yolsuzlukla
mücadele, temel altyapıyı ve kamu hizmetlerini yenilemek olacak.
Yabancı yatırımcıyı cesaretlendirme misyonu ise dostane olmayan
düzenlemelerle sekteye uğrayabilir. Ancak reformlara devam
edilmesi ekonomik görünüme yardımcı olacak.. Büyüme tahmini
yüzde 5.9.
Filipinler: kentleşme, artan tüketici harcamaları ve dış
kaynak sektöründeki patlama büyümeye destek verecek. 2015te
yüzde 6.3 güçlü büyüme öngörülüyor. Güney Kore: hükümet ihracat
odaklı ekonomiden iç piyasayı hedef alan inovasyon konusunda
çalışmalarına devam edecek. 50.8 milyon nüfuslu ülkenin gelecek
yıl yüzde 3.7 büyümesi bekleniyor.
Hindistan: Hükümet sübvansiyonların getirdiği ağır yükle
boğuşuyor. Ancak kamu projelerine verilen çabuk onay ve
Batıdaki ticari ortaklarındaki canlanma ekonomiye yardımcı
olacak. Kişi başına gelirin 1.980 dolar olması beklenen 2015te
GSYH artışı yüzde 6.5 olarak tahmin ediliyor.
Japonya: Başbakan Shinzo Abe ekonomik büyüme ve uluslararası
silahlı güçler arasında ağırlığını artırma konusunda adımlar
atmaya devam edecek. Büyüme ve enflasyon yüzde 1-2 rahatlık
bölgesi içinde gerçekleşecek.
Kazakistan: Özelleştirme programının desteklediği ekonomik
teşvikler ve Kaşağan petrol yatağında üretimin artmasıyla
ihracat gelirinin büyümesi ekonomide, yaptırımların vurduğu
Rusyanın etkisini azaltacak. 2015te büyüme oranı yüzde 5.5
olarak tahmin ediliyor.
Malezya: Hükümet, Malezyayı 2020 yılında yüksek gelir grubuna
sokmaya yönelik reformlarına devam edecek. 1.Malezya Planının
yeni aşaması 2015te açıklanacak. Gelecek yıl yüzde 5.4 büyümesi
bekleniyor.
Pakistan: Düzenlemelerde yapılacak reformlar ve özelleştirmeler
yoluyla hükümet yabancı yatırımcıyı cezbetmeye çalışacak.
Büyümenin yüzde 4.2 olması beklenen Pakistanda enflasyon ise
yüzde 8in üzerinde olacak. Sri Lanka: İç savaşın sona erdiği
ülke yüzde 7.1 ile gelecek yıl en hızlı büyüyen ekonomilerinden
biri olacak.
Tayland: Tayland da ekonomiyi tüketici harcamalarıyla
desteklemeye çalışacak ülkelerden. Turizm gelirinin de
yardımıyla ekonomik büyümenin yüzde 4.5e ulaşacağı tahmin
ediliyor. Vietnam: Batıya yüzünü giderek daha fazla dönen
ülkenin ekonomisinde yüzde 6.6 büyüme yaşanması bekleniyor. 91.4
milyon nüfuslu Vietnamda enflasyon ise yüzde 6.1 civarında
olacak.
KUZEY ve GÜNEY AMERİKA
ABD: Canlanma istikrar kazanacak, zaten hızlanan istihdam artışı
güçlenecek. Maaşlar artmaya başlayacak, tüketici daha fazla
harcama yapacak. Ancak denizaşırı pazarlardaki zayıflık ihracat
artışını sınırlandıracak. GSYHnin 2015te yüzde 3.2 artacağı
tahminleri yapılıyor.
Arjantin: Ülkenin uluslararası sermaye piyasalarına girme
çabaları artacak. Enflasyonun yüzde 26.5 ile yüksek seviyelerde
gezmesi ve ekonominin yüzde 1.9 büyüme göstermesi bekleniyor.
Brezilya: Ekimdeki seçimle yeniden iktidara gelen Dilma Rousseff
, ülkeye güveni sarsılan yabancı yatırımcıyı geri kazanmaya
çalışacak. 204 milyon nüfuslu ülkenin 2015te yüzde 1.8 büyüme
kaydetmesi bekleniyor.
Meksika: Enerji, eğitim, telekomda reformlar yapan hükümet,
rekabet gücü yüksek ihracat sektörünün de yardımıyla ekonomisine
ivme kazandıracak. 2015te tahminen ülke ekonomisi yüzde 4.0
büyüyecek.
Peru: Yatırımın önündeki engelleri kaldırma çalışmaları devam
eden Peruda eskisi kadar olmasa da hızlı bir büyüme bekleniyor;
yüzde 4.9.
Venezuela: Şiddetli protesto gösterileri, sarsılan bir para
birimi ve azalan döviz rezervleriyle zor bir dönemden geçen
Venezuelada 2015te yüzde 0.5 daralma bekleniyor.
ORTADOĞU VE AFRİKA
Angola: Petrol üretimine paralel olarak artan gelir ekonomiyi
gelecek yıl yüzde 5.5 büyütecek.
Güney Afrika: Parasal ve mali teşvikler ekonominin hızlanmasını
sağlıyor. Büyüme tahmini yüzde 3.4.
Irak: 2015te de mezhep kavgalarının ve IŞİDin etkisini
hissedecek. Ancak yüzde 6.8 ile Irak 2015te dünyanın en iyi
ekonomi performansını sergileyecek ülkelerden olacak.
İran: Nükleer görüşmelerdeki ilerlemenin yardımı ve ekonomik
ablukanın hafifl emesiyle GSYH artışının yüzde 2.0 olması
bekleniyor. Enflasyon ise yüzde 15.5 olarak tahmin ediliyor.
Mısır: Körfez ülkelerinden gelen yardım ve özel yatırımlardaki
artış ekonomiye yüzde 3.3 doping yapacak yeni yılda.
Nijerya: Boko Haram gibi İslami grupların tehdidi sürecek.
Afrikanın en büyük ekonomisinde büyümeyi petrolden çok inşaat
ve hizmetler sektörü sağlayacak. GSYHnin yüzde 5.8 büyümesi
bekleniyor.
Suriye: ABD ve İran ülkedeki IŞİD güçlerine karşı ortak mücadele
edecek. İç savaşa karşın ekonominin yüzde 2.4 büyümesi
bekleniyor. Enflasyon tahmini ise yüzde 16.2.
kaynak :http://www.dunya.com/
|