|
VEDAT ÖZDAN /
2015 Ekonomik
Özgürlük Endeksi'nde Ürdünden 32 sıra gerideyiz!
178 ülkenin değerlendirildiği 2015 Ekonomik Özgürlük Endeksinde
(Index of Economic Freedom) 70. sıradayız.
Yolsuzluk fetvalarını, ihaleler karıştırılan fesadı, akrabaları
koruma ve kollamanın (torpil) ayette yazıldığı ve Ankaranın
karış karış satıldığı iddialarını geçiyorum.
Ekonomik özgürlükler bakımından bazı Müslüman ülkelerden, hatta
gelişmekte olan ülkeler kategorisinin epey alt sıralarında olan
birçok ülkeden daha kötü durumdayız.
Müslüman ülkelere örnek: Bahreyn (18. sırada), Birleşik Arap
Emirlikleri (25), Malezya (30), Katar (31), Ürdün (38), Brune
Sultanlığı (39), Umman (56), Kazakistan (69).
Gelişmekte olan ülkelere örnek: Gürcistan (22), Kolombiya (28),
Uruguay (43), Peru (47), Jamaika (48), Ermenistan (52),
Makedonya (53), El Salvador (62)...
Endeksin ilk 5 ülkesi şunlar: Hong Kong, Singapur, Yeni Zelanda,
Avusturalya ve İsviçre.
Özgür (Free) kategorisinde yer alan bu ülkelerin aldıkları
notlar 80 100 arasında. Çoğu bakımdan özgür (Mostly Free)
kategorisinde 30 ülke var. Bu ülkelerin notları 79,9 70
arasında. Orta düzeyde özgür (Moderately Free) ülkeler
kategorisinde 55 ülke var. Bu ülkelerin notları 69,9 60
arasında.
Bizim notumuz maalesef 63,2.
Ekonomik özgürlük nedir, ne işe yarar?
Ekonomik özgürlük, her insana kendi emeğini ve mülkünü kontrol
etme imkânı veren temel bir haktır. Ekonomik özgürlüğün olduğu
bir ülkede insanlar çalışmakta, üretmekte, tüketmekte ve yatırım
yapmakta özgürdür; emek, sermaye ve mallar serbestçe dolaşır.
Devletler bu dolaşıma, özgürlüğün bizatihi kendisini korumak
için gerekli olanın ötesinde bir sınırlama getirmekten veya
baskı uygulamaktan uzak dururlar.
Ekonomik özgürlük bir topluma daha fazla refah sağlar. Aşağıdaki
grafikten de görüleceği üzere ekonomik özgürlüklerle daha fazla
sağlık hizmeti, daha temiz çevre, daha fazla gelir, daha insani
gelişme, daha az yoksulluk ve daha fazla refah arasında güçlü
bir korelasyon vardır.
Ekonomik özgürlük endeksinde neye bakılıyor?
Endeks özgürlükleri dört kategori altında değerlendiriyor.
1) Hukuk devleti (Mülkiyet hakları ve Rüşvetsizlik özgürlüğü)
2) Sınırlı devlet (Kamu harcamaları ve Mali özgürlük)
3) Mevzuat etkinliği (İş özgürlüğü, Emek özgürlüğü ve Parasal
ögürlük)
4) Açık piyasalar (Ticaret özgürlüğü, Yatırım özgürlüğü ve
Finansal özgürlük)
Evet RÜŞVET BİR ÖZGÜRLÜK SORUNUDUR!
Rüşvetin olmadığı bir ülkede insanlar daha özgürdür.
Türkiye ekonomik olarak neden orta düzeyde özgür bir ülkedir?
Emek özgülüğü bakımından aldığı çok düşük notu nedeniyle Fransa;
emek özgürlüğü, rüşvetsizlik özgürlüğü ve mali özgürlük
bakımından aldığı düşük notlar nedeniyle İtalyadan daha üst
sıralardayız, ama bu durum orta düzeyde özgür ülkeler
kategorisinde olduğumuz gerçeğini değiştirmiyor.
Peki neden?
Rapordan en çarpıcı gerekçeyi aynen aktarıyorum:
Hukuk devleti: Rüşvet (corruption), kayırmacılık (cronyism) ve
akrabaya ayrıcalık yapmak (nepotism), devlet işlerinde ve
gündelik yaşamın içinde sebatla varlığını sürdürüyor. Bakanlar
2013 yılında Sayıştaya bilgi vermeyi reddetti ve Sayıştayı
yolsuzlukla ilgili rapolarını değiştirmeye zorladı. Yargı sadece
sözde bağımsız.
Kaynak : http://t24.com.tr/
|
