VEDAT ÖZDAN /
Fed'e karşı
dünyanın bütün merkez bankaları birleşin!
Fedin faiz artırımına sürü psikolojisiyle verilecek tepkinin
ABD dolarında aşırı değerlenmeye yol açması ihtimali herkesi
korkutuyor. Ulusal parası bir şekilde ABD dolarına bağlı olan
ülkelerin paralarındaki hızlı değer kaybının önüne nasıl
geçileceği, merkez bankalarının ortak kaygısı.
Geçen yıl genel eğilim sıkı para politikası uygulamaktı. Merkez
bankaları faiz artırarak ulusal paralarının dolara karşı değer
kaybının önüne geçmeye çalışıyordu. 2015 yılında trend tersine
dönmüş gibi.
Özbekistan 1 Ocak, Romanya 7 Ocak ve 4 Şubat, İsviçre 15 Ocak,
Hindistan 15 Ocak, Mısır 15 Ocak, Peru 16 Ocak, Türkiye 20 Ocak,
Kanada 21 Ocak, Avrupa Merkez Bankası 22 Ocak, Pakistan 24 Ocak,
Singapur 28 Ocak, Arnavutluk 28 Ocak, Rusya 30 Ocak, Avusturalya
3 Şubat, Çin 4 Şubat, İsveç 13 Şubat, Endonezya 17 Şubat,
Botsvana 18 Şubat...
Yanlışım yoksa 2015in başından bu yana bizimki dahil 19 merkez
bankası 24 kez para politikasını gevşetici aksiyon aldı.
Bunların 21inde alınan aksiyon doğrudan faiz indirimi oldu. ECB,
Singapur ve Çin Merkez Bankaları faiz indirimi yapmadan para
politikasını gevşetici aksiyon aldılar.
Bizim Para Piyasası Kurulu yarın toplanıyor. Aynı gün TSİ ile
saat 17:00'de Fed Başkanı Yellen ABD Kongresi'ne bir sunum
yapacak ve ertesi gün de devam edecek olan sunum sonrasında
Kongre üyelerinin sorularına cevap verecek. Herkes Yellen'den
"sabrımızın bir sonu var" manasında bir mesaj geleceği
beklentisi içinde.
Fedin Haziran ayında faiz artırımı yapıp yapmayacağı, ki
piyasalardaki bariz stresin önemli nedeni budur, 17 18 Mart
tarihlerinde yapacağı toplantıda biraz daha öngörülebilir hale
gelecek.
18 Mart günü Yellen bir basın toplantısı düzenleyecek ve Fed'in
ekonomik projeksiyonlarını kamu oyuyla paylaşacak. Basın
toplantısındaki soruların faiz artırımının zamanlaması üzerinde
yoğunlaşacağını ve aynı günden itibaren manik depresif yeni bir
fiyatlama dalgasının geleceğini öngörmek için müneccim olmak
gerekmiyor.
Buna rağmen bizim Merkez Bankası, büyük olasılıkla Yellen'den
gelecek mesajları dinlemeden ve halen kritik bir süreç
arefesindeki Yunanistan sorununu ihmal ederek yeni trende uymak
zorunda kalacak ve yarın bir kez daha faiz indirimi yapacak. Hem
de petrol fiyatları yükselmeye başlamış olmasına, bir aralar
namusumuz denilen TL değer kaybediyor olmasına ve hedeflenen
enflasyona ulaşmak için (kısa vadeli faiz oranlarına yardımcı
olmak üzere) kuru aracı değişken olarak kullandığını bin kez
söylemiş olmasına rağmen!..
Malum Haziran seçimleri yaklaşıyor ve inşaat sektörü nakit
sıkışıklığı içinde. Hükümetin yeni konut desteğinin ve Herşeyi
devletten beklememek lazım türü ajitatif reklamların başka ne
anlamı olabilir ki?
Açıkçası hangi merkez bankasının ne yaptığının ve ne zaman ne
yapacağının belli olmadığı bir sürece girdik. Fed ve BOE sıkı,
ECB ve BOJ gevşek para politikası uygularken, diğer merkez
bankalarının bir kısmı sıkı, bir kısmı gevşek para politikası
uygulayacak gibi. Korkarım ki merkez bankalarının kontrolü
kaybedecekleri ve politikalar arasında uyumun kaybolacağı bir
dönemin arefesindeyiz.
Biraz soru soralım: Herkes namusunu korumak için sıkı para
politikası uygularsa ne olur? Doların yükselişi daha
öngörülebilir ve sermaye hareketleri üzerindeki etkisi daha
sınırlı olabilir mi? Peki herkes tersini yaparsa? Yani bizim
Merkez Bankası gibi acele eder ve gevşek para politikasına koşar
adım geçerse ne olur? Peki İngiltere Merkez Bankası Başkanının
söylediği gibi majör merkez bankalarının aksiyonlarında bir
ıraksama (divergence) olursa, yani estiği kadar kimisi sıkı,
kimisi gevşek para politikası uygularsa ne olur?
Bir not: ECB'nin niceliksel gevşeme kararından sonra Danimarka
kronu ve İsviçre frankının durumu malum! Frankla borçlanıp konut
alan Macarlar, Romanlar ve Hırvatlar kan ağlıyor.
Rusya ile savaş nedeniyle grivnanın değer kaybından dolayı
dolarla borçlanıp konut alan Ukraynalılar da kan ağlıyor.
Açıkçası 2015 yılının ikinci yarısında bir tür küresel
dövizzedeler sorunu yaşarsak şaşmayın.
Yazımızın başlığı o nedenle Fede karşı dünyanın bütün merkez
bankaları birleşindi.
Kaynak : http://t24.com.tr/
|