SULEYMAN YAŞAR / ABD ve Suudi Arabistan Rusyayı
dizleri üzerine çökertebilir mi
Bildiğiniz gibi Rusyanın Kırımı işgali üzerine uygulanan
ekonomik yaptırımlar Rusyayı parasal krize götürdü. Rus Rublesi
diğer para birimleri karşısında adeta çöktü.
Gelin bugün bu yaptırımların istenen sonuçları verip vermediğine
bir bakalım.
Bilinen ilk ekonomik yaptırımı milattan 432 yıl önce Yunan
devlet adamı Perikles uygular. Atinalı üç kadını kaçırmaları
üzerine komşu Megara kentine ticari yaptırım uygular. Ve bu
yaptırımların ardından Peloponnes Savaşı başlar. Perikles
yenilir. Yani ekonomik yaptırımların ilk uygulaması rakibi
cezalandırıp masaya oturtmak yerine savaşa neden olur. Ve
yaptırımı uygulayan yenik düşer.
Bu kısa açıklamanın ardından şimdi gelelim günümüzdeki
ekonomik yaptırımlara
Günümüzde ekonomik yaptırımlar genellikle büyük ülkelerin
küçük ülkelere uyguladığı bir yöntem oluyor. Bazen başarılı
olduğu görülüyor. 1980lerde Güney Afrika Cumhuriyetinin
apartheid yani ırkçı ayrılıkçı rejimine uygulanan yaptırımlar
istenilen sonucu vermişti. Ve ırkçı rejim çökertildi. Ama
Kübaya ABDnin uyguladığı ekonomik yaptırımlar Castroyu
güçlendirdi. ABD istediği sonucu alamadı. Ve nihayetinde Barack
Obama diplomatik ilişkileri yeniden kurmak için harekete geçti.
Yine Sovyetler Birliği döneminde Rusyanın, Çin, Arnavutluk ve
Yugoslavyaya uyguladığı yaptırımlar pek başarılı olamadı.
Bu arada uranyumu zenginleştirip, nükleer silah üretmesini
engellemek için uygulanan yaptırımların İranı müzakere masasına
oturttuğunu söyleyebiliriz. Ama Kuzey Koreye uygulanan
yaptırımların müzakereye yöneldiğini söylemek mümkün değil.
Çünkü Çin, Kuzey Koreye verdiği destekle bu yaptırımları boşa
çıkartıyor. Böylece Kuzey Korede Başkan Kim varlığını
sürdürüyor.
Bütün bu örneklerin ardından gelelim Rusyaya uygulanan
ekonomik yaptırımlara
Bu konuda Do Economic Sanctions Work? başlıklı bir makale
yayınlayan Harvard Üniversitesinden iktisatçı Kenneth Rogof
ekonomik yaptırım ve sabotajların 21. yüzyılda geniş bir rol
oynadığını söylüyor. Ve ekonomik yaptırımların bir pazarlık
aracı olmasını, müzakereyle sonuçlanmasını, şiddete yol
açmamasını öneriyor.
İşte bu açıdan bakınca ABD ve Suudi Arabistanın el ele
vererek petrol fiyatlarını düşürmesinin Rusyayı zora soktuğunu
söyleyebiliriz. Tabii bu arada Rusyanın nükleer gücünü ve
bilimsel kapasitesini unutmamak gerekiyor.
Bir de son günlerde Kuzey Korenin siber atakla ABDyi nasıl
sıkıştırdığını gördük. Kuzey Kore örneğinde olduğu gibi Rusya,
böyle bir siber atağa kalkarsa çok daha güçlü hackerlarıyla
ABDye büyük hasar verebilir. Yine Rogofa göre bu türden
işlerde mafya halkalarıyla Rusya daha etkin olabilir.
Kısaca önümüzde sorunlu bir dönem var. Ekonomik yaptırımlar
masaya oturmak yerine şiddete neden olabilir. Rusya dizlerinin
üzerine çökmezse savaş çıkabilir. Aynı 27 yıl süren Peloponnes
Savaşı gibi.
suleymanyasar26@gmail.com
kaynak : http://www.taraf.com.tr/
|