Hükümet tarafından finanse edilen Northern Caucasus Resorts şirketi, 6 Mart günü Rusya Bölgesel Kalkınma Bakanlığı’nın çok-amaçlı Veduçi tatil projesinin Çeçenya’nın özel ekonomik bölgesine dahil edilmesini onayladığını bildirdi. Karar bu girişime tercihli koşullar altında yatırım yapılmasının önünü açıyor.

Hükümetin planlarına göre Çeçenya’da saatte 14.000 turiste hizmet edebilecek 520 otel odası, 32 kilometre uzunluğunda kayak pisti ve diğer altyapı inşa edilecek. İnşaatın bu yıl içinde başlaması ve projenin yaklaşık 500 milyon dolara mal olması bekleniyor. Özel ekonomik bölgede yer almasına rağmen yatırımın tamamının hükümet ve hükümet-destekli bankalar tarafından finanse edileceği tahmin ediliyor.

Ne var ki, verilen diğer sözlerin tutulmadığı göz önüne alındığında bu yatırımın da kısa vadede gerçeklemeyeceği söylenebilir. Önceki yıllarda bölgenin kalkınmasıyla ilgili iyimser konuşan Moskova’nın Kuzey Kafkasya temsilcisi Alexander Khloponin son zamanlarda suskunluğunu koruyor. Ekonomik açıdan giderek daha fazla zorlanan Rusya periferideki bölgelere, hatta Kuzey Kafkasya gibi çok önemli olanlara bile, kaynak ayıramıyor. Ayrıca, Soçi Olimpiyatı’ndan sonra Moskova artık kendisini Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerine teşvik sağlamaya zorunlu hissetmiyor. Bu cumhuriyetlere yapılan resmi harcamalar komşu Krasnodar bölgesine tahsis edilen kaynaklara yakındı.

Yakın zaman kadar özel ve kamu şirketlerini Kuzey Kafkasya’ya yatırım yapmaya zorlayan Moskova, uzmanlara göre şimdi tam tersini yapıyor. RusGidro hidroelektrik şirketi 2013 yılında yerel makamlarla yaşadığı problemlerin ardından, Kuzey Kafkasya’daki yan şirketlerini Moskova’da yeniden tescil ettirdi. Şirketin vergilerini,bazı hidroelektrik tesislerinin bulunduğu ve ekonomik ihtiyaç içindeki Kuzey Kafkasya yerine, Moskova’da ödeme kararına itiraz edilmedi.

Rus hükümetine ait dev petrol şirketi Rosneft,Çeçenya’da yılda bir milyon ton kapasiteli bir rafineri kurmayı planlamıştı. Ancak şirket müdürü İgor Seçin “Zarar edeceğimizi bilerek bu yatırımı yapamayız. Rosneft ile Çeçenya yönetimi arasında yakın ilişkiler var, ama büyük yatırımlar söz konusu olduğu zaman gerçekçi davranmalıyız” diye konuştu. Kuzey Kafkasya’da hala yatırımı olan Rus şirketleri uzun zaman önce buraya gelmiş olan büyük perakendeciler. Onlar bile gelecek için çok umutlu değiller.

Kuzey Kafkasya’da Moskova’nın ayakta tuttuğu arkaik iktidarlar iş dünyası için elverişsiz bir ortam yaratıyorlar. Rus hükümeti 2013 yılında Dağıstan, İnguşetya, Kuzey Osetya ve Kabardey-Balkar yöneticilerinin halk tarafından seçilmek yerine atanmasına karar verdi. Ciddi güvenlik riskleri uzun vadeli yatırımları imkansız kılıyor.

Bazı gözlemciler Soçi Olimpiyatı’nın Rus güvenlik örgütleriyle Güney Kafkasyalı yetkililer arasında, Kafkasya’da asayişin temini için,yakın işbirliğine vesile olduğunu söylüyorlar.

Oysa Rusya ile Güney Kafkasya devletleri arasında işbirliği pek mümkün görünmüyor. Üstelik bu işbirliğinin Kuzey Kafkasya’da güvenliği nasıl ve niçin sağlayacağı sorusu yanıtsız kalıyor. Rusya Kuzey Kafkasya’da ayaklanmaya karşı mücadele eden bir devlet değil; sorunun parçası. Hatta Moskova Kuzey Kafkasya’daki güvenlik probleminin en büyük parçası.Bunu kuzeyli komşularıyla pek çok benzerliğe sahip Güney Kafkasya ülkelerindeki düşük şiddet seviyesine bakarak söyleyebiliriz.

Rus uzmanlar Kuzey Kafkasya’nın kalkınmasında hükümet politikalarının başarısız olmasından Alexander Khloponin’i sorumlu tutuyorlar. Temsilcinin ipleri alamadığı söyleniyor. Buna örnek olarak da Ramazan Kadirov, Ramazan Abdulatipov ve diğer güçlü yerel liderlerin Khloponin’i atlayarak sorunlarını doğrudan Moskova ile çözdüklerini gösteriyorlar. Moskova ekonomik projeler için harcanmak üzere Khloponin’e on milyar dolar vermeyi vaat etti ama sonra vazgeçti. Uzmanlara göre Khloponin’in en büyük sorunu, Kuzey Kafkasya’da görev yapan Rus kolluk güçlerini kontrol altında tutamamasıydı.

Moskova’nın temsilcisi, sınırlı kaynakların da etkisiyle, Çeçenya ve Dağıstan liderleri gibi ağır sıkletlerin karşısında sıradan bir aktöre dönüştü.

Moskova’nın yarı isteksiz olarak, klasik yukarıdan aşağıya örgüt modeliyle uygulamaya koyduğu ekonomik canlanma stratejisine artık ölü gözüyle bakılıyor. Hükümet yetkilileri gibi Rus uzmanlar da Kuzey Kafkasyalıları dikkate almıyorlar. Bölge halklarını normal insanlar olarak görmek yerine, onlara Moskova’nın deneylerinin nesneleri gibi bakıyorlar. Bölgenin kendi temposunda ve koşullarında kalkınmasına, halkın kendi temsilcilerini seçmesine ve dünyaya açılmasına izin vermek yerine Rusya şahsi ve siyasi kısıtlamak ve tayin ettiği yöneticilere para yağdırmak suretiyle bölgenin geleceğini karartıyor. Bu strateji uysal yerel yöneticiler yaratmaya uygun olsa da, bölgenin kalkınmasına kesin olarak zarar veriyor.

Kaynak : http://cherkessia.net/news_detail.php?id=6123

KAFİAD uğur mumcu'nun sokaği 20-5 g.o.p. ankara  Tel : + 90(312) 447 49 70 Fax : + 90(312) 446 99 12