Zaman / M. Ali  Yıldırımtürk

Merkez’in faiz indirimi ile para piyasaları dengelendi mi?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (MB) hükümetin ekonomik programının öngördüğü ölçüde uyguladığı para politikasının ana hatlarını düşük enflasyon ve fiyat istikrarı temini oluşturuyor.

MB para programını uygularken, iç ekonomik gelişmeler kadar, dış ekonomik gelişmeleri de dikkate alıyor.

Geçen yıla kısaca baktığımızda siyasi ve ekonomik istikrarla MB, haftalık repo faizi olarak bilinen Politika Faizi’ni (PF) yüzde 4,50’a kadar indirmiş, dolar ortalama 1,8000 TL düzeyinde oldukça istikrarlı seyretti. Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) 22 Mayıs’taki toplantısı sonrasında Başkan Bernanke, 2013 yılı sonuna kadar parasal sıkılaştırma sürecine başlanacağını açıkladı. Kısa sürede global piyasalarda bozulma oldu. Bunların bize de yansıması ve 1 Haziran’daki Taksim Gezi olaylarının etkisiyle Borsa İstanbul’da (BIST) endekslerde, tahvil faizleri ve döviz fiyatlarında sert yükseliş oldu. Yaz aylarında döviz girdisinin de etkisiyle doların Türk Lirası (TL) karşısındaki yükselişi hız kesti. Dolar 2 bin TL’de yatay seyretti. Bu süreçte yüzde 4,50 düzeyindeki PF ile piyasada oluşan faiz oranlarında makas açıldı. Gelişen diğer ülkelerde de bize benzer gelişmeler olurken, bazı ülke merkez bankaları kademeli faiz artırdı. MB ise bozulmanın geçici olduğunu savunarak, PF’yi artırmak yerine, gecelik borç alma ve verme faizlerinde (faiz koridoru) ayarlamayla yetindi. 17 Aralık Mali Operasyonu ile birlikte siyasi ve ekonomik istikrar bozuldu. 25 Ocak operasyonuyla siyasi ve ekonomik tedirginlik artarken, iş dünyası ve yabancı yatırımcı alımlarıyla döviz fiyatlarında önlenemez bir yükseliş sürecine girildi. Dolar 2,4000 TL’ye tırmanırken, yüzde 8,00’ler düzeyindeki tahvil faizleri yüzde 12,50’lere tırmandı. Para piyasalarında işlem gören faiz oranı ile MB’nin PF arasındaki makas oldukça açıldı. MB şubat başında olağanüstü gece toplantısında PF’yi 5 puan artırarak yüzde 10’a yükseltti. Gecikmiş bu faiz artışı piyasaların ateşini bir miktar söndürdü. 30 Mart yerel seçimleri AK Parti’nin kazanmasıyla siyasi tedirginlik azaldı. Ekonomik istikrar da yeniden ivme kazandı. Gelişen ülkelerle birlikte bizde de iyimserlik arttı. Piyasa faizleri, MB’nin PF’sinin aşağısına geriledi. Dolar 2,2500 TL’ye geriledi. MB, Mayıs 2014 toplantısında PF’de 50 baz puan indirerek yüzde 9,50’ye çekti. Ancak hâlâ da piyasa faizi ile aradaki makas daralmadı. Dolar 2,0660 TL’ye kadar geriledi. İş dünyası ve hükümet kanadından MB’ye yüksek oranda faiz indirmesi konusunda medya üzerinden polemikler oldu.

Bu ayın başında en çok ihracat yaptığımız Kuzey Irak’ta yaşanan şiddet olayları iç piyasayı tedirgin etti. MB’de geçen 19 Haziran’daki toplantısında önerilen yüksek faiz indirimi yerine temkinli davranarak, piyasa beklentilerin en üst limiti olan 75 baz puan faiz indirerek PF’yi yüzde 8,75’e çekti. Bu beklenti daha önce satın alındığından döviz fiyatları kısa süreli yükseliş sonrası geriledi. MB heyetinin hafta başında bir kısım ekonomistlerle yaptığı toplantıda daha önce de belirtildiği gibi haziran ayından itibaren enflasyonda düşüş beklediğini tekrarlayarak faiz indirimlerinin devam edeceği sinyalini verdi.

Faiz indirimi sonrası, dış piyasalara ve Irak’taki gelişmelere duyarlı olarak BIST endekslerinde yukarı yönlü dalgalı, tahvil faizleri ve döviz fiyatlarında hafif gerileme ve dengeli seyir oluştu. Turizm mevsiminde döviz girişinin artacağını ve halen yabancı yatırımcı girişinin sürdüğünü dikkate alan iş dünyasında fiyat artışı endişesi zayıfladığından ileriye dönük döviz talebini sınırlı tutuyor. Yeni faiz indirim beklentisine rağmen döviz fiyatlarında görülen düşüş, faiz indiriminin yeterli olduğunu gösteriyor. Bu açıdan bakıldığında faiz indirimiyle para piyasalarının şimdilik dengelendiği görülüyor. Ramazan’ınız mübarek olsun.

Kaynak : http://www.zaman.com.tr/ali-yildirimturk/merkezin-faiz-indirimi-ile-para-piyasalari-dengelendi-mi_2227399.html
 

KAFİAD uğur mumcu'nun sokaği 20-5 g.o.p. ankara  Tel : + 90(312) 447 49 70 Fax : + 90(312) 446 99 12